REST ve SOAP: Veri Aktarımı için İki Farklı Yazılım Mimarisi
API ve web servis kavramlarını anlamak, REST ve SOAP gibi veri aktarım yöntemlerini daha iyi kavramak için önemlidir. Bu yazıda, API, web servis, SOAP, REST, JSON, XML ve WSDL gibi kavramları detaylı bir şekilde ele alacağız. Ayrıca, REST ve SOAP arasındaki farkları ve hangi durumlarda hangisinin tercih edilmesi gerektiğini inceleyeceğiz.
API Nedir?
API (Application Programming Interface), yani Uygulama Programlama Arayüzü, bir uygulamanın işlevlerini başka bir uygulamanın kullanabilmesi için oluşturulmuş bir arayüzdür. İki yazılım veya veritabanının birbiriyle sorunsuz bir şekilde iletişim kurmasını sağlar. API’ler, uygulamalar arasında veri alışverişini kolaylaştırır.
Web Servis Nedir?
Web servis, iki makinenin bir ağ üzerinden birbirleriyle iletişim kurmasını sağlayan bir yöntemdir. Bir web sunucusu, diğer bilgisayarlardan gelen istekleri dinler ve bu isteklere yanıt verir. Yanıtlar, JSON, XML, HTML gibi formatlarda olabileceği gibi, görüntü ve ses dosyaları da içerebilir.
API ve Web Servis Farkı:
- Tüm API’lere internet üzerinden erişilemezken, web servislerine her zaman bir ağ üzerinden erişilir.
- Her web servis bir API’dir, ancak her API bir web servis değildir.
SOAP Nedir? (Simple Object Access Protocol)
SOAP, web servis çağrılarında RPC (Remote Procedure Call) modelini kullanan bir protokoldür. İstemci ve sunucu arasındaki iletişim, genellikle HTTP veya TCP/IP protokolleri üzerinden XML formatında gerçekleşir. SOAP, katı bir yapıya sahip olduğu için özellikle kurumsal uygulamalarda tercih edilir.
SOAP’ın Özellikleri:
- XML tabanlıdır.
- Güvenlik (WS-Security) ve hata yönetimi gibi özellikler sunar.
- Daha karmaşık ve ağır bir yapıya sahiptir.
REST Nedir? (Representational State Transfer)
REST, SOAP’a göre daha basit ve esnek bir web servis mimarisidir. HTTP protokolünü (GET, POST, PUT, DELETE gibi metotlar) kullanarak veri alışverişi sağlar. REST, JSON, XML, HTML ve TEXT gibi çeşitli formatlarda veri taşıyabilir.
REST’in Özellikleri:
- Hafif ve hızlıdır.
- JSON formatı ile daha küçük veri boyutları kullanır.
- Esnek ve kolay entegre edilebilir bir yapıya sahiptir.
REST standartlarına uygun yazılan web servislerine RESTful servisler denir.
REST ve SOAP Arasındaki Farklar
Güvenlik:
- SOAP, WS-Security gibi güvenlik protokolleri ile daha güvenlidir.
- REST, güvenlik konusunda SOAP’a göre daha zayıftır.
Veri Yapısı:
- SOAP yalnızca XML kullanır.
- REST, JSON, XML, HTML ve TEXT gibi çeşitli formatları destekler.
Performans:
- REST, daha hafif ve hızlıdır.
- SOAP, XML’in ağır yapısı nedeniyle daha yavaştır.
Esneklik:
- REST, daha esnek ve kolay entegre edilebilir bir yapıya sahiptir.
- SOAP, daha katı ve karmaşık bir yapıdadır.
Destek ve Dokümantasyon:
- SOAP, daha iyi geliştirici araçları ve dokümantasyona sahiptir.
- REST’in dokümantasyonu daha azdır, ancak kullanımı daha yaygındır.
JSON Nedir?

JSON (JavaScript Object Notation), veri alışverişi için kullanılan hafif bir veri formatıdır. JSON, JavaScript uygulamaları için tasarlanmış olsa da birçok programlama dili tarafından desteklenir.
JSON Veri Tipleri:
- Number
- String
- Array
- Boolean
- Object
- Null
JSON, anahtar (key) ve değer (value) çiftlerinden oluşur. Örneğin:
json
{
"name": "Ahmet",
"age": 30,
"isStudent": false
}
XML Nedir?
XML (eXtensible Markup Language), veri alışverişi için kullanılan bir işaretleme dilidir. XML, verileri hiyerarşik bir yapıda düzenler ve etiketler kullanır.
XML’in Özellikleri:
- Hiyerarşik bir yapıya sahiptir.
- Açılan etiketler mutlaka kapatılmalıdır.
- Case-sensitive (büyük/küçük harf duyarlı) bir dildir.
Örnek XML:
xml
<person>
<name>Ahmet</name>
<age>30</age>
<isStudent>false</isStudent>
</person>
JSON ve XML Arasındaki Farklar
- JSON, XML’e göre daha hafif ve hızlıdır.
- JSON, JavaScript uygulamaları için daha uygundur.
- XML, daha karmaşık ve hiyerarşik veri yapıları için idealdir.
WSDL Nedir? (Web Services Description Language)
WSDL, XML tabanlı web servislerini tanımlamak için kullanılan bir dildir. SOAP servislerinin nasıl çağrılacağını, hangi parametrelerin kullanılacağını ve hangi yanıtların alınacağını tanımlar.
SOAP ve REST Test Araçları
- SOAP Servisleri Testi: SoapUI (www.soapui.org)

- REST Servisleri Testi: Postman (Google Chrome eklentisi)

Sonuç
REST ve SOAP, veri aktarımı için kullanılan iki farklı mimaridir. REST, daha hafif, hızlı ve esnek bir yapıya sahipken, SOAP daha güvenli ve kurumsal uygulamalara uygun bir yapı sunar. Projenizin ihtiyaçlarına göre hangisini kullanacağınıza karar verebilirsiniz.
Daha fazla bilgi için sitemizi ziyaret edebilirsiniz:
Referanslar:
İyi çalışmalar!